با گسترش فضای مجازی و حضور روزافزون انسان‌ها در محیط‌های آنلاین، حوزه‌ای نوین در روان‌شناسی با عنوان روان‌شناسی سایبری پدید آمده است. روان‌شناسی سایبری شاخه‌ای بین‌رشته‌ای است که به بررسی تأثیر فناوری‌های دیجیتال، اینترنت، شبکه‌های اجتماعی و واقعیت مجازی بر رفتار، احساسات، شناخت و تعاملات انسان می‌پردازد. این حوزه نقش مهمی در فهم چالش‌ها و فرصت‌های روانیِ ناشی از زندگی دیجیتال دارد؛ از جمله اعتیاد اینترنتی، افسردگی ناشی از شبکه‌های اجتماعی، هویت مجازی، رفتارهای سایبری و حتی درمان روان‌شناختی از راه دور (تله‌تراپی). تعریف روان‌شناسی سایبری روان‌شناسی سایبری به مطالعه‌ی تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر رفتار انسان می‌پردازد. این حوزه بررسی می‌کند که چگونه انسان‌ها در فضای آنلاین تصمیم می‌گیرند، احساسات خود را ابراز می‌کنند، هویت خود را شکل می‌دهند و با دیگران تعامل دارند. این حوزه شامل مباحث زیر می‌شود هویت مجازی و چندگانگی شخصیتی اعتیاد به اینترنت و بازی‌های آنلاین سلامت روان و استفاده از شبکه‌های اجتماعی رفتارهای پرخطر سایبری (نظیر فریب‌کاری، آزار اینترنتی، مزاحمت) تأثیر محیط دیجیتال بر روابط بین‌فردی روان‌شناسی کاربران در طراحی پلتفرم‌ها هویت مجازی و خودنمایی آنلاین در فضای سایبری، کاربران این فرصت را دارند که هویتی متفاوت از هویت واقعی خود بسازند. این پدیده می‌تواند مثبت یا منفی باشد: مثبت: ابراز بخش‌هایی از شخصیت که در دنیای واقعی سرکوب می‌شوند (مثلاً افراد خجالتی که در فضای مجازی اجتماعی‌تر می‌شوند). منفی: ایجاد شخصیت‌های خیالی یا دروغین برای فریب یا آزار دیگران (Catfishing). پژوهش‌ها نشان می‌دهند که بسیاری از افراد، نسخه‌ای به‌ظاهر بهتر، موفق‌تر یا شادتر از خود را در شبکه‌های اجتماعی نمایش می‌دهند، که این امر ممکن است بر اعتماد به نفس و رضایت دیگران تأثیر منفی بگذارد. تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر سلامت روان شبکه‌های اجتماعی مانند اینستاگرام، تلگرام و تیک‌تاک می‌توانند بر روان افراد تأثیرات گوناگونی داشته باشند: مثبت: ایجاد ارتباط با دیگران و افزایش حمایت اجتماعی اشتراک‌گذاری تجربیات مثبت و احساس همدلی منفی: مقایسه‌ی مداوم خود با دیگران (مقایسه اجتماعی) افسردگی، اضطراب، حس طردشدگی FOMO (ترس از دست دادن) تحقیقات نشان می‌دهند که استفاده بیش از حد از شبکه‌های اجتماعی می‌تواند با افزایش اضطراب، کاهش تمرکز و افت خواب همراه باشد، به‌ویژه در نوجوانان و جوانان. اعتیاد اینترنتی و بازی‌های آنلاین اعتیاد به اینترنت و بازی‌های آنلاین یکی از جدی‌ترین نگرانی‌های روان‌شناسی سایبری است. علائم این اعتیاد عبارت‌اند از: صرف زمان زیاد در فضای آنلاین بدون کنترل نادیده گرفتن مسئولیت‌های فردی، تحصیلی یا شغلی کاهش روابط اجتماعی واقعی خلق‌وخوی ناپایدار در صورت قطع دسترسی درمان این اختلال معمولاً به روان‌درمانی شناختی‌-رفتاری، محدودسازی تدریجی زمان استفاده و بازآموزی سبک زندگی نیاز دارد. تهاجم سایبری و آزار آنلاین پدیده‌هایی چون قلدری سایبری (Cyberbullying)، آزار جنسی آنلاین و نفرت‌پراکنی دیجیتال در سال‌های اخیر افزایش یافته است. این رفتارها می‌توانند پیامدهای شدید روانی مانند اضطراب، افسردگی، ترومای روانی و در موارد حاد، خودکشی داشته باشند. ایجاد مهارت‌های تاب‌آوری دیجیتال، آموزش سواد رسانه‌ای و حمایت‌های قانونی و روانی، از راهکارهای مهم مقابله با این تهدیدات است. درمان روان‌شناختی آنلاین (تله‌تراپی) یکی از دستاوردهای مهم روان‌شناسی سایبری، امکان دریافت خدمات روان‌درمانی از راه دور است. تله‌تراپی به افراد اجازه می‌دهد تا بدون نیاز به حضور فیزیکی در مطب روان‌شناس، جلسات مشاوره را از طریق تماس تصویری یا متنی دریافت کنند. مزایا: دسترسی آسان‌تر برای افراد مناطق دورافتاده کاهش هزینه‌های رفت‌وآمد احساس امنیت بیشتر برخی از مراجعان معایب: محدودیت در مشاهده زبان بدن قطع ارتباط به دلیل مشکلات اینترنت دشواری در مدیریت بحران‌های حاد روانی نتیجه‌گیری روان‌شناسی سایبری ابزاری نوین برای درک بهتر رابطه انسان و فناوری است. این حوزه با تمرکز بر اثرات روانی زندگی دیجیتال، می‌تواند به ارتقاء سلامت روان فردی و اجتماعی در عصر دیجیتال کمک کند. آموزش سواد دیجیتال، مدیریت زمان آنلاین، تقویت مهارت‌های اجتماعی و شناخت تهدیدات سایبری از راهکارهای مهم برای استفاده هوشمندانه از فضای مجازی است.